Leidens ontzet
door Aad Kleijweg
In de maand oktober is het voor de Leidenaren feest. Zij vieren dan op 3 oktober het Leidens ontzet. Op 3 oktober 1574 werd namelijk het toen al een jaar belegerde Leiden door Willem van Oranje met zijn leger watergeuzen van de Spanjaarden bevrijd. Tijdens dit feest wordt er haring en wittebrood uitgedeeld. De pijpjes die we deze maand laten zien zijn ook ter gelegenheid van deze festiviteiten gemaakt. Op het eerste pijpje zien we links een watergeus met in zijn linkerhand een brood en in zijn rechterhand een haring. Op de rechterzijde van dit pijpje zien wij het wapen van Leiden. Van dit pijpje is er ook een variant bekend waarbij het brood door de rechterhand wordt vastgehouden en de haring links.
Op het tweede pijpje zien we een man en een vrouw. De vrouw met een brood en de man met een haring. Op de rechterzijde van dit pijpje zien we een droogscheerder, een beroep waarbij door middel van een grote schaar wollen stoffen ontruwt werden. Een beroep wat in een stad als Leiden niet vreemd was. Van het tweede pijpje heeft men ook gedeeltelijke tekst op de steel teruggevonden. Waarschijnlijk heeft er LEIDEN DAT EN HEEFT GEEN NOOD PEEKEL HARING EN WITTEBROOD op de steel gestaan.
| 1a. Henk van oostveen 19316 1b. - 2a. Trechter 2b. Watergeus met brood en pekelharing / Wapen van Leiden 2c. -/- 2d. - 2e. Ongeglaasd 2f. Gebotterd 2g. Gedeeltelijke aan de achterkant van de ketelrand 2h. - 3a. - 3b. - 3c. - 4. 1725 - 1750 5. Gouda 6. - 7. |
1a. Henk van Oostveen 17952 |
Literatuur:
[1] J. van der Meulen en H. Tupan. (1980) De Leidse Tabakspijpmakers in de 17e en 18e eeuw
[2] Kees Faas. (1995) De Leidse Droogscheerder. In Pijpelogische Kring Nederland 18e jrg
[3] F.H.W Friederich: Pijpelogie